Katarsis Nedir? Bir katarsis, duygusal bir boşalmadır. Psikanalitik teoriye göre, bu duygusal salıverme, bilinçsiz çatışmaları giderme ihtiyacıyla bağlantılıdır. Örneğin, işle ilgili bir durum üzerinde stres yaşamak, hayal kırıklığı ve gerginlik duygularına neden olabilir.
Stres, kaygı, korku, öfke ve travma, zamanla yoğun ve zor duyguların oluşmasına neden olabilir. Belli bir noktada, sanki çok fazla duygu ve kargaşa varmış gibi, bunaltıcı hale geliyor. İnsanlar, bu bastırılmış duyguyu serbest bırakmanın bir yolunu bulamazlarsa, “patlayacak” gibi hissedebilirler.
Bu duyguları uygunsuz bir şekilde dışa vurmak yerine, kişi bu duyguları fiziksel aktivite veya başka bir stres giderici aktivite gibi başka bir yolla serbest bırakabilir.
Katarsis Nedir?
Katarsis, başarılı olduğunda bilişsel içgörü ve olumlu değişimin eşlik ettiği güçlü bir duygusal boşalmadır.
Katarsis’in Anlamı
Terimin kendisi, “arınma” veya “temizleme” anlamına gelen Yunanca katharsis’ten gelir. Terim, literatürde olduğu gibi terapide de kullanılmaktadır. Bir romanın kahramanı , bir tür restorasyona veya yenilenmeye yol açan duygusal bir arınma yaşayabilir. Katarsis’in amacı, bireyin yaşamında bir tür olumlu değişiklik meydana getirmektir.
Katarsis, hem güçlü duyguların hissedildiği ve ifade edildiği güçlü bir duygusal bileşeni hem de bireyin yeni içgörüler kazandığı bilişsel bir bileşeni içerir.
Katarsis’in Terapötik Kullanımları
Terim, Antik Yunanlılar zamanından beri kullanılmaktadır, ancak terimi terapötik bir tekniği tanımlamak için ilk kullanan Sigmund Freud’un meslektaşı Josef Breuer’di. 1 Breuer, histeri için “katartik” bir tedavi olarak adlandırdığı şeyi geliştirdi.
Tedavisi, hastaların hipnoz altındayken travmatik deneyimleri hatırlamasını içeriyordu. Breuer, uzun süredir bastırılmış olan duyguları bilinçli olarak ifade ederek, hastalarının semptomlarından kurtulduğunu keşfetti.
Freud ayrıca, arınmanın sıkıntı semptomlarını hafifletmede önemli bir rol oynayabileceğine inanıyordu.
Freud’un psikanalitik teorisine göre, insan zihni üç temel unsurdan oluşur: bilinç, önbilinç ve bilinçdışı. Bilinçli zihin, farkında olduğumuz her şeyi içerir.
Önbilinç, hemen farkına varamayacağımız, ancak biraz çaba veya teşvikle farkındalığa çekebileceğimiz şeyleri içerir. Son olarak, bilinçdışı zihin, farkındalığın dışında kalan büyük düşünce, duygu ve hatıra deposunu içeren zihnin parçasıdır.
Bilinçdışı zihin, Freud’un teorisinde kritik bir rol oynadı. Bilinçdışının içeriği farkındalığın dışındayken, yine de davranış ve işlevsellik üzerinde bir etki yaratmaya devam ettiğine inanıyordu. Freud, insanların bu bilinçsiz duygu ve hatıraları gün ışığına çıkararak katarsis elde edebileceğine inanıyordu. Bu süreç, rüya yorumu ve serbest çağrışım gibi psikoterapötik araçların kullanılmasını içeriyordu.
Anksiyete Tedavisi İçin En İyi Terapi Türleri
Freud ve Breuer , Histeri Üzerine Çalışmalar adlı kitaplarında , katarsis’i “bir kompleksi bilinçli farkındalığa geri çağırarak ve ifade edilmesine izin vererek azaltma veya ortadan kaldırma süreci” olarak tanımladılar. 3 Katarsis bugün hala Freudyen psikanalizde bir rol oynamaktadır.
Gündelik Dilde Katarsis
Katarsis terimi, genellikle içgörü anlarını veya kapanış bulma deneyimini tanımlamak için kullanılan günlük dilde de bir yer bulmuştur. Boşanma sürecinden geçen bir kişi, kendilerine bir barış duygusu getirmeye yardımcı olan ve o kişinin kötü ilişkiyi aşmasına yardımcı olan bir arınma anı deneyimlediğini tanımlayabilir.
İnsanlar ayrıca bir sağlık krizi, iş kaybı, kaza veya sevilen birinin ölümü gibi bir tür travmatik veya stresli olay yaşadıktan sonra katarsis yaşadıklarını da tanımlarlar. Bu terim, psikanalizde geleneksel olarak kullanıldığından biraz farklı kullanılsa da, kişinin hayatında olumlu bir değişikliğe yol açan duygusal bir anı tanımlamak için hala sıklıkla kullanılmaktadır.
Katarsis örnekleri
Katarsis, terapi sırasında gerçekleşebilir, ancak diğer anlarda da ortaya çıkabilir. Katarsis’in nasıl gerçekleşebileceğine dair bazı örnekler şunları içerir:
Bir arkadaşla konuşmak. Karşılaştığınız bir sorun hakkında bir arkadaşınızla yaptığınız bir tartışma, hayatınızın erken dönemlerindeki bir olayın mevcut davranış kalıplarınıza nasıl katkıda bulunabileceğini görebileceğiniz bir içgörü anını ateşleyebilir. Bu duygusal salıverme, mevcut ikileminizle daha iyi yüzleşmenize yardımcı olabilir.
Müzik dinlemek. Müzik motive edici olabilir, ancak çoğu zaman büyük içgörü anlarını da tetikleyebilir. Müzik, çoğu zaman kendinizi yenilenmiş hissetmenizi sağlayacak şekilde duyguları serbest bırakmanıza izin verebilir.
Sanat yaratmak veya görüntülemek. Güçlü bir sanat eseri derin duyguları harekete geçirebilir. Sanat yaratmak da bir serbest bırakma biçimi olabilir.
Egzersiz yapmak. Egzersizin fiziksel talepleri, güçlü duygular üzerinde çalışmanın ve onları yapıcı bir şekilde serbest bırakmanın harika bir yolu olabilir.
Psikodrama. Bu terapi türü, geçmişten gelen zor olayları canlandırmayı içerir. Bunu yaparak, insanlar bazen bu olayların acısını yeniden değerlendirebilir ve bırakabilir.
Etkileyici yazma ve günlük tutma. İster günlük tutuyor olun ister kurgu yazıyor olun, yazmak etkili bir zihinsel sağlık aracı olabilir. Travmatik veya stresli olaylar hakkında yazmayı içeren bir süreç olan etkileyici yazma, içgörü kazanmak ve stresli duyguları hafifletmek için yardımcı olabilir.
Çeşitli terapi yaklaşımları. Katarsis, duygusal odaklı, psikodinamik ve temel terapilerde önemli bir rol oynar.
Zor duyguları keşfetmenin, özellikle bu deneyimlerin kökleri travma veya istismardan kaynaklanıyorsa, riskler getirebileceğini unutmayın. Bu duyguları keşfetmenin olası etkileri konusunda endişeleriniz varsa, eğitimli bir ruh sağlığı uzmanıyla çalışmayı düşünün.
Bazı araştırmacılar ayrıca, katarsis kısa vadede gerilimi azaltsa da, olumsuz davranışları pekiştirmeye ve gelecekte duygusal patlama riskini artırmaya da hizmet edebileceğine inanıyor.
Köken Aile Açılımı
Katarsis, insanların zor veya acı verici duygularla başa çıkmalarına yardımcı olmada rol oynayabilir. Bu duygusal salıverme aynı zamanda korku, depresyon ve kaygı ile başa çıkmak için önemli bir terapötik araç olabilir. Zor duygularla başa çıkıyorsanız, Köken Aile Açılımı grup seanslarına katılabilir, arınmaya yol açabilecek farklı teknikleri keşfetmenize yardımcı olabilir.